ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
Συνήγορος για το περιβάλλον
Α ν ε ξ ά ρ τ η τ η Α ρ χ ή
ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ ΜΕΞΗ 5, 11528 ΑΘΗΝΑ - ΤΗΛ. 210 7289600 - FAX. 210 7292129
Ημερομηνία: 24.11.2008
Αρ. Πρωτ.: 3340/2008/2.5
Χειριστές : Δ. Βελαώρας - Σ. Στασινός
Προς:
Υποναύαρχο ΛΣ Αντώνιο Πιτσουλάκη
Διευθυντή Β΄ Κλάδου
Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας,
Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής
Υψηλάντου 109 , 185 32 Πειραιάς
Κύριο Γιάννη Γρατσία
Πρόεδρο
Δημοτικό Λιμενικό
Ταμείο Θήρας
Φηρά Θήρας, 847 00
Αξιότιμοι κύριοι,
Επανερχόμαστε στην υπ’ αριθ. πρωτ. 3340/2.4/17.07.2008 σχετικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν από την βύθιση του Κ/Ζ SEA DIAMOND στον όρμο Καλντέρας της Θήρας, και σας γνωρίζουμε ότι δεν έχουμε λάβει καμία απάντηση μέχρι σήμερα.
Ως εκ τούτου σας παρακαλούμε να μας ενημερώσετε για όλες τις νεότερες εξελίξεις σε συνέχεια του υπ’ αριθ. πρωτ. 2427.1/22/08/21.05.2008 εγγράφου των συναρμόδιων Δ/νσεων Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος και Λιμενικής Αστυνομίας του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής (ΥΕΝΑΝΠ), καθώς και του υπ’ αριθ. πρωτ. 468/05.06.2008 έγγραφου του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Θήρας (ΔΛΤΘ), σχετικά με:
· Την μέχρι σήμερα διαμορφωθείσα κατάσταση της ρύπανσης από διαρροές πετρελαιοειδών ή άλλων ρυπογόνων ουσιών
· Την εξέλιξη της δημόσιας πρόσκλησης του ΔΛΤΘ σύμφωνα με τον Ν. 2881/2001, για την υποβολή μελετών κόστους απάντλησης και ανέλκυσης
· Κάθε ενέργειά σας στα πλαίσια του ΠΔ 55/1998 και του Ν. 2881/2001, καθώς και
· Κάθε ενέργειά σας σύμφωνα με το ΠΔ 11/2002 σχετικά με την ενεργοποίηση μηχανισμών αντιμετώπισης περιστατικών ρύπανσης της θάλασσας από πετρέλαιο και την κατάρτιση τοπικού σχεδίου έκτακτης ανάγκης (L.C.P – Local Contigency Plan) για την αντιμετώπιση πιθανής μελλοντικής διαρροής των εγκλωβισμένων στο ναυάγιο ποσοτήτων πετρελαιοειδών ή άλλων ρυπογόνων ουσιών
Στην προαναφερθείσα επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη, σας είχαμε επισημάνει ότι η απάντληση των εναπομεινάντων εντός του κύτους του ναυαγίου πετρελαιοειδών και άλλων ρυπογόνων ουσιών, είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Παράλληλα, σας είχαμε επισημάνει ότι για την πλήρη και οριστική εξάλειψη κάθε κινδύνου ρύπανσης θα πρέπει να εξεταστεί σοβαρά η αναγκαιότητα ανέλκυσης του ναυαγίου, καθώς με την πάροδο του χρόνου, αυξάνεται τόσο ο πιθανός κίνδυνος διαρροής ρυπογόνων ουσιών, όσο και η πιθανότητα ολίσθησης του ναυαγίου σε μεγαλύτερα βάθη, γεγονός που θα καταστήσει το όποιο εγχείρημα απάντλησης/ανέλκυσης ακόμη δυσκολότερο.
Ως εκ τούτου, ο Συνήγορος του Πολίτη σας είχε προτείνει την ανάθεση εκπόνησης ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), η οποία να εξετάσει την αναγκαιότητα της ανέλκυσης με γνώμονα την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από κάθε τυχόν ρυπογόνο παράγοντα. Η ανάθεση αυτής της μελέτης μπορεί να γίνει σε συνεργασία του ΥΕΝΑΝΠ και του ΔΛΤΘ, με στόχο την παροχή πέρα από κάθε αμφισβήτηση, έγκυρης και τεκμηριωμένης επιστημονικής άποψης για το ζήτημα, διατυπωμένη από ένα δημόσιο ερευνητικό κέντρο, όπως το ΕΛΚΕΘΕ.
Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλούμε να μας ενημερώσετε για τις απόψεις σας σε σχέση με την προτεινόμενη διαδικασία, καθώς και να εξετάσετε το ενδεχόμενο νομοθετικής ρύθμισης που να προβλέπει την ανάθεση μελέτης περιβαλλοντικής εκτίμησης των επιπτώσεων από ναυάγια, είτε στο ΕΛΚΕΘΕ, είτε σε άλλα δημόσια ιδρύματα και φορείς, σε κάθε περίπτωση που το ναυάγιο ενδέχεται να αποτελεί προσβολή για το περιβάλλον.
Αξιότιμοι κύριοι,
Ο Συνήγορος του Πολίτη σας ευχαριστεί εκ των προτέρων για την συνεργασία και σας παρακαλεί να ενημερώσετε τόσο την Ανεξάρτητη Αρχή, όσο και τους ενδιαφερόμενους πολίτες, για τις απόψεις και τις ενέργειές σας σχετικά με τα προαναφερθέντα ζητήματα.
Με τιμή
Χρύσα Χατζή
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη
............................................................................................................
Ημερομηνία: 24.11.2008
Αρ. Πρωτ.: 3340/2008/2.6
Χειριστές : Δ. Βελαώρας - Σ. Στασινός, Τηλ. : 210-7289621
Κύριο Ι. Βουρνά
Γενικό Διευθυντή Περιβάλλοντος
ΥΠΕΧΩΔΕ
Αμαλιάδος 15, 115 23 Αθήνα
Αξιότιμε κύριε Βουρνά,
Σε συνέχεια υπ’ επιστολών του Συνηγόρου του Πολίτη (αριθ. πρωτ. 3340/2.2/17.04.2008 και 3340/2.4/17.07.2008) σχετικά με τα περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν από την βύθιση του Κ/Ζ SEA DIAMOND στον όρμο Καλντέρας της Θήρας, και οι οποίες κοινοποιήθηκαν στο ΥΠΕΧΩΔΕ, λάβαμε το υπ’ αριθ. πρωτ. 187184/2890/03.07.2008 έγγραφο του Τμήματος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Δ/νσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, για το οποίο σας ευχαριστούμε.
Σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο, το Τμήμα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων δεν έχει αρμοδιότητα επί της διαχείρισης βυθισμένων πλοίων διότι αυτά δεν εμπίπτουν στον ορισμό του αποβλήτου σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία 2006/12/ΕΚ), καθώς δεν περιλαμβάνονται στις κατηγορίες του Παραρτήματος Ι της σχετικής Οδηγίας και ο κάτοχός τους δεν τα έχει απορρίψει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει. Ο ευρωπαϊκός ορισμός για τα επικίνδυνα απόβλητα έχει εισαχθεί στο εθνικό δίκαιο με το άρθρο 2, παρ. 1 και 2 της ΚΥΑ 13588/725/2006. Στο ίδιο έγγραφο διατυπώνεται η άποψη ότι εφόσον το πλοίο ανελκυσθεί και δεν μπορεί να επισκευασθεί, η περαιτέρω διαχείριση του θα καλύπτεται από τις διατάξεις περί αποβλήτων.
Ακόμη όμως και στην περίπτωση που το κύτος του ναυαγίου δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως απόβλητο, το ίδιο το ναυάγιο περιέχει αντικείμενα και υλικά που μπορούν να χαρακτηριστούν ως απόβλητα. Μεταξύ των επικινδύνων ουσιών, πιθανολογείται ότι συγκαταλέγονται 400 περίπου τόνοι καυσίμων, ποσότητες έρματος (σεντίνες), λιπαντικά και υδραυλικά έλαια, ψυκτικά υγρά (CFCs), υφαλοχρώματα (ΤΒΤs), καθώς και σειρά άλλων ουσιών που χρησιμοποιούνται στον εξοπλισμό των πλοίων και περιέχουν αμίαντο και βαριά μέταλλα (π.χ. μονωτικά υλικά, τηλεοράσεις, λαμπτήρες φθορισμού, κ.ά.). Σύμφωνα δε με το Παράρτημα Ι παρ. Q4 της Οδηγίας 2006/12/ΕΚ, στις κατηγορίες αποβλήτων συμπεριλαμβάνονται «Ύλες που έχουν κατά τύχη εκχυθεί, απολεσθεί ή για τις οποίες έχει σημειωθεί κάποιο περιστατικό, συμπεριλαμβανομένου κάθε είδους υλικού εξοπλισμού κ.λπ, ο οποίος έχει μολυνθεί εξ αιτίας αυτού του περιστατικού».
Επιπροσθέτως, στο έγγραφο της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο σας κοινοποιούμε (αρ. πρωτ. D(2007)ENV A2/SA/na/21829/27.11.2007), αναφέρεται «Εν προκειμένω, ο μεγαλύτερος κίνδυνος φαίνεται να αφορά στην πιθανή υποβάθμιση του περιβάλλοντος εάν το πλοίο δεν ανελκυστεί αλλά παραμείνει ως έχει. Στην περίπτωση αυτή το πλοίο θα θεωρηθεί ως απόβλητο και ενδέχεται να υπάρχει παραβίαση της οδηγίας πλαίσιο για τα απόβλητα 2006/12/ΕΚ.».
Ως εκ τούτου, ο Συνήγορος του Πολίτη εκτιμά ότι η υπηρεσία σας έχει αρμοδιότητα σχετικά με τη διαχείριση των προαναφερθέντων υλικών και σας παρακαλεί να ενημερώσετε την Ανεξάρτητη Αρχή για τις απόψεις σας επί του θέματος.
Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την συνεργασία.
Με τιμή
Χρύσα Χατζή
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη