Κυρίες και κύριοι,
εν μέσω δικαστικών εξελίξεων, αναμένοντας τις αποφάσεις επί των αγωγών που κατέθεσε
πρόσφατα ο Δήμος Θήρας και εξετάστηκαν πριν από λίγες ημέρες από την Ελληνική Δικαιοσύνη, εμείς οι ίδιοι οι Θηραίοι πολίτες φαίνεται σαν να θέλουμε να υποβαθμίσουμε ή και να αγνοήσουμε το θέμα του ναυαγίου του Sea Diamond που τόσο άδικα αφέθηκε να βυθιστεί πριν από έξι χρόνια μέσα στην Καλντέρα της Σαντορίνης και μέχρι σήμερα συνεχίζει να την ρυπαίνει και να απειλεί τη δημόσια υγεία.
Επειδή τα τελευταία έξι χρόνια η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Θηραίων Πολιτών για την Ανέλκυση του Sea Diamond συνεχίζει την προσπάθειά της για να αναδείξει και να κρατήσει στην επικαιρότητα το σημαντικό για εμάς θέμα του ναυαγίου στην καλντέρα της Σαντορίνης, θα μας επιτρέψετε να κάνουμε μία ακόμη ενημέρωση προς το Θηραϊκό λαό για τη διαλεύκανση ορισμένων θεμάτων:
1) Σύμφωνα με τις περιοδικές μετρήσεις (κάθε τέσσερις μήνες) που μέχρι σήμερα
πραγματοποιεί το ΕΛΚΕΘΕ, οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα της Καλντέρας είναι σε γενικές γραμμές
αμελητέες. Όπως τονίζεται, παρόλο που το βυθισμένο κρουαζιερόπλοιο περιέχει ρυπογόνα φορτία,
που έστω και με αργούς ρυθμούς απελευθερώνονται στο θαλάσσιο περιβάλλον, τα αποτελέσματα
των μετρήσεων δείχνουν ότι μέχρι στιγμής δεν έχει επηρεαστεί η ποιότητά του. Στο ερώτημα αν
μπορεί να υπάρχουν συνέπειες από το ναυάγιο στη θαλάσσια περιοχή της Καλντέρας, ο υπεύθυνος
προγράμματος του ΕΛΚΕΘΕ, χημικός ωκεανογράφος δρ. Ιωάννης Χατζηανέστης, ανέφερε στο ΑΠΕ- ΜΠΕ ότι «αυτό δεν μπορεί να προσδιοριστεί με αόριστη εκτίμηση, καθώς για να γίνει μία σωστή πρόβλεψη θα πρέπει να υπάρξει συγκεκριμένη έρευνα και μεθοδολογία, που είχε προταθεί
παλαιότερα στο υπουργείο Ναυτιλίας. Το πλοίο περιέχει ρυπογόνα φορτία που διαχέονται όμως στη
θάλασσα με βραδείς ρυθμούς και δεν φαίνεται να υπάρχουν ορατές επιπτώσεις στο οικοσύστημα
και τους θαλάσσιους οργανισμούς της περιοχής», προσέθεσε ο κ. Χατζηανέστης.
Εμείς διερωτόμαστε: Με δεδομένο ότι το ναυάγιο είναι κρεμασμένο σε μία πλαγιά της
Καλντέρας μας, όπου κάθε στιγμή μπορεί να ολισθήσει και από τα 120 μέτρα όπου βρίσκεται να
φτάσει στα 280 μέτρα βάθος που έχει ο βυθός, με άμεση συνέπεια το σπάσιμο του πλοίου και την
απελευθέρωση κάθε ρυπογόνου φορτίου που περιέχει, με δεδομένο ότι η διάβρωση του σκάφους
συνεχίζεται καθημερινά και η αντοχή των υλικών του συνεχώς μειώνεται, με δεδομένο ότι
καθημερινά η εταιρεία απορρύπανσης μαζεύει από 30 έως 50 λίτρα πισσωδών καταλοίπων μέσα στο
φράγμα (όταν ο καιρός το επιτρέπει), πως μπορούμε να εφησυχάζουμε από το γεγονός ότι «μέχρι
στιγμής οι επιπτώσεις στο οικοσύστημα της Καλντέρας μας είναι σε γενικές γραμμές αμελητέες»;
Ποιος μας διασφαλίζει το αύριο της Σαντορίνης; Ποιος εγγυείται την καλή υγεία του μοναδικού
οικοσυστήματός μας στο μέλλον; Είναι μαθηματικά σίγουρο πως κάποια στιγμή το ναυάγιο θα
σαπίσει και όλα τα περιεχόμενά του θα διαχυθούν στη θάλασσά μας, είτε με μία αργή διαδικασία
είτε απότομα.
Με δεδομένο ότι και το ΕΛΚΕΘΕ έχει προτείνει στο Υπουργείο Ναυτιλίας συγκεκριμένη έρευνα
και μεθοδολογία για να κάνει μία μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το τι μέλλει γενέσθαι στη θάλασσά μας, γιατί δεν έχει γίνει τίποτε μέχρι σήμερα; Οι περιοδικές μετρήσεις του ΕΛΚΕΘΕ δεν αρκούν για να εφησυχάσουμε. Εδώ και πολλά χρόνια οι κάτοικοι ζητούσαμε από την πολιτεία να
πραγματοποιηθεί ολοκληρωμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αλλά πάντοτε οι αρμόδιοι
μας αγνοούσαν ή μας έδιναν κενές υποσχέσεις. Όταν τελικά η Νομαρχία Κυκλάδων ανέθεσε μετά
από διαγωνισμό, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του
Πολυτεχνείου Κρήτης, το υπουργείο Ναυτιλίας προώθησε τον Μάρτιο του 2011 (με το Α.Π.
2412.2/06/11, 23/3/2011) τη μελέτη αυτή στο ΕΛΚΕΘΕ για να προβεί σε συγκριτική αξιολόγηση με τις δειγματοληψίες του και τις αναλύσεις του. Μέχρι σήμερα, 2 χρόνια μετά, δεν έχουμε λάβει ακόμη
κάποια επίσημη απάντηση στο θέμα. Συνεπώς παραμένουμε με το συμπέρασμα της μελέτης του
Πολυτεχνείου Κρήτης: «Θεωρείται ήδη αναγκαιότητα ότι το ναυάγιο του «Sea Diamond» θα πρέπει να ανελκυθεί και απομακρυνθεί από την περιοχή της Καλντέρας ή με οποιονδήποτε τρόπο να εξουδετερωθεί. Η επιβάρυνση που έχει επιφέρει στην περιοχή είναι σαφής και μοναδικός τρόπος αποτροπής της συνέχισής της είναι η απομάκρυνση του ναυαγίου. Κάθε άλλη καθυστέρηση ή ενέργεια θα έχει ως αποτέλεσμα την οικολογική και όχι μόνον καταστροφή της Καλντέρας. Από την Πολιτεία θα πρέπει να απαιτηθεί η εφαρμογή του άρθρου 24 του Συντάγματος για την αποκατάσταση της βλάβης του θαλασσίου περιβάλλοντος και την προστασία της υγείας των πολιτών».
Για ποιο λόγο άραγε η νομοθεσία (Ν.2881/2001) επιβάλει την ανέλκυση των ναυαγίων εντός 3
μηνών από τον πλοιοκτήτη, ενώ σε περίπτωση αρνήσεως αυτού αναθέτει στον αρμόδιο Οργανισμό
του λιμένος ή της λιμενικής ζώνης να πραγματοποιήσει την ανέλκυση και μέσω της διαδικασίας
Δημοσίων Εσόδων να απαιτήσει τα έξοδα από τον πλοιοκτήτη; Τι περιμένει άραγε η πολιτεία για να
βγει από την αδράνεια που τη χαρακτηρίζει και να εφαρμόσει τους νόμους και το Ελληνικό
Σύνταγμα; Μήπως να συμβεί μεγαλύτερο κακό; Και μετά που θα επιρρίψουμε τις ευθύνες; Στο μικρό
Λιμενικό Ταμείο Θήρας με τους 3-4 υπαλλήλους;
2) Το φημισμένο «Πράσινο Διαβατήριο» του Sea Diamond,
εκδόθηκε το Μάρτιο του 2008, ένα χρόνο μετά από το ναυάγιο, και έχει την υπογραφή και τη σφραγίδα της εταιρείας «Τεχνική Προστασίας Περιβάλλοντος» που έχει σχεδιάσει και εγκαταστήσει το πλωτό φράγμα πάνω από το ναυάγιο, ενώ ταυτόχρονα έχει αναλάβει την ευθύνη επιτήρησης και απορρύπανσης της περιοχής του ναυαγίου. Υλοποιήθηκε με στοιχεία που παρείχε η πλοιοκτήτρια
εταιρεία, μετά από τη συνεργασία της Τεχνικής Προστασίας
Περιβάλλοντος με τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Πράσινο Διαβατήριο (Green Passport) για ένα πλοίο δεν αποτελεί οικολογική βεβαίωση μη επικινδυνότητας των υλικών του για το περιβάλλον και την υγεία του ανθρώπου. Είναι ακριβώς το αντίθετο.
Το Πράσινο Διαβατήριο για ένα πλοίο, είναι η καταγραφή των ρυπογόνων υλικών κατασκευής και εξοπλισμού. Συντάσσεται από το ναυπηγείο κατά τη φάση
κατασκευής ή από τον αρμόδιο προϊστάμενο του πλοίου εάν αυτό βρίσκεται ήδη σε υπηρεσία και
επαληθεύεται μετά από διαδικασία επιθεώρησης και ελέγχου των επικίνδυνων υλικών. Αποτελεί
έναν οδηγό για την ασφαλή διάλυση πλοίων στα ναυπηγεία με σκοπό την ανακύκλωση.
Ο Νορβηγικός Νηογνώμονας που παρακολουθούσε το πλοίο δεν έχει προσυπογράψει το
Πράσινο Διαβατήριο του Sea Diamond, διότι δεν μπορούσε να επαληθεύσει την ακρίβεια των
στοιχείων αυτών αφού το πλοίο ήταν πλέον βυθισμένο. Με δεδομένο όμως ότι η πλοιοκτήτρια
εταιρεία έδωσε αυτά τα στοιχεία στη δημοσιότητα, και με τη σκέψη πως δεν την συμφέρει να
γράψει κάτι περισσότερο, τα δεχόμαστε ως τα ελάχιστα πιθανά ρυπογόνα υλικά που υπήρχαν μέσα
στο Sea Diamond την ημέρα που ναυάγησε. Σύμφωνα λοιπόν με την πλοιοκτήτρια Louis Hellenic
Cruises, την ημέρα βυθίσεως του Sea Diamond, υπήρχαν μέσα του 500 τόνοι καυσίμων (μαζούτ και
diesel), 50 τόνοι λιπαντικών – λαδιών μηχανών, 22 τόνοι λυμάτων πετρελαίου, 2500 κυβικά μέτρα
μονωτικών υλικών όπως πετροβάμβακας και υαλοβάμβακας, 400 κιλά ανοδίων που περιέχουν
βαρέα μέταλλα όπως μόλυβδο, κάδμιο και ψευδάργυρο, 17.000 μέτρα καλωδιώσεων που περιέχουν
χαλκό, 300 λίτρα ηλεκτρολύτη στις μπαταρίες του πλοίου που περιέχουν ισχυρά οξέα, μόλυβδο και
κάδμιο, περισσότερους από 3 τόνους χρώματα, διαλυτικά, αντισκωριακά και σταθεροποιητές
βαφών, 7 τόνους χημικών σε συσκευασμένη μορφή, 7000 λαμπτήρες φθορισμού και αλογόνου αλλά
και πολλές ηλεκτρονικές συσκευές στα όργανα και στις εγκαταστάσεις του πλοίου που περιέχουν
υδράργυρο, ενώ όλες οι εύφλεκτες επιφάνειές του ήταν εμποτισμένες με βρωμιούχες
επιβραδυντικές χημικές ενώσεις. Όλα αυτά και άλλα πολλά, συνεχίζουν να απειλούν την υγεία μας, μέσω της βιοσυσσώρευσης, και το φυσικό οικοσύστημα της περιοχής με ανεπανόρθωτη βλάβη. Συνεπώς καμία περιοδική μέτρηση του ΕΛΚΕΘΕ και κανένα πλωτό αντιρρυπαντικό φράγμα δεν είναι ικανά να μας καθησυχάσουν.
3) Με τα παραπάνω δεδομένα, με πολλές μετρήσεις στη θαλάσσια στήλη και στα ιζήματα του
βυθού, με αναλύσεις σε ψάρια και μύδια που αλιεύθηκαν από την περιοχή του ναυαγίου και με όσα
άλλα στοιχεία επεξεργάστηκαν, οι επιστήμονες του Πολυτεχνείου Κρήτης τόλμησαν να εκτιμήσουν την παρούσα κατάσταση και να προβλέψουν το μέλλον της θάλασσάς μας στην περιοχή του ναυαγίου. Μέχρι σήμερα κανένας άλλος επιστημονικός φορέας δεν έχει τολμήσει κάτι αντίστοιχο.
Γιατί άραγε; Δεν θα ήταν προς όφελος της πλοιοκτήτριας, του ασφαλιστικού της οργανισμού αλλά
και των αρμοδίων και υπευθύνων της Ελληνικής Πολιτείας να αποδειχθεί το αντίθετο; Γιατί κανένας
άλλος επιστημονικός φορέας δεν τολμάει επισήμως να ισχυριστεί πως στο μέλλον τίποτε κακό δεν
θα μας συμβεί από τη συμβίωσή μας με το ναυάγιο του Sea Diamond;
Ο δικηγόρος του Δήμου Θήρας κ. Παπανδρεόπουλος Στέλιος, στην πρόσφατη αγωγή που
κατέθεσε και εξετάστηκε στις 2 Απριλίου 2013, εναντίον της πλοιοκτήτριας και του ασφαλιστικού της οργανισμού, διεκδικώντας την ανέλκυση του Sea Diamond και την αποζημίωση με 10 εκατομμύρια ευρώ για την ηθική βλάβη και τη δυσφήμιση του νησιού μας, επικαλείται την μελέτη του Πολυτεχνείου Κρήτης ως «τη μοναδική επιστημονική μελέτη επί των περιβαντολογικών συνεπειών και επιπτώσεων, η οποία παρέχει επιστημονική πληροφόρηση των επιβλαβών συνεπειών του όλου θαλασσίου οικοσυστήματος εκ του ναυαγίου και πολύ περισσότερο προβλέψεις για τον μέλλοντα χρόνο».
Εμείς άραγε ως Θηραίοι πολίτες που αγαπάμε το νησί μας και νοιαζόμαστε για τον τόπο μας,
δεν θέλουμε να απαλλαγούμε από το ναυάγιο αυτό; Και τι κάνουμε για να βοηθήσουμε προς την
κατεύθυνση αυτή; Αμφισβητούμε τις επιστημονικές μελέτες που μας υποδεικνύουν τον κίνδυνο;
Αρκούμαστε στις σημερινές εφήμερες μετρήσεις που μας λένε ότι μέχρι σήμερα κανένα σοβαρό
κακό δεν έχει συμβεί στη θάλασσά μας από το ναυάγιο; Και τι περιμένουμε; Να συμβεί για να
δράσουμε; Πιστεύουμε ότι πάντοτε ο καλός θεός θα ευλογεί το νησί μας και θα μας προστατεύει,
χωρίς εμείς να κάνουμε τίποτε για να το διαφυλάξουμε; Αυτό ονομάζεται στρουθοκαμηλισμός!
Πολύ λυπούμαστε αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα. Δεν αρκούν οι πολλαπλές ομόφωνες
αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου Θήρας που συντάσσονται στον αγώνα της Συντονιστικής
Επιτροπής για την ανέλκυση του Sea Diamond. Δεν αρκούν οι δηλώσεις πως όλοι οι Θηραίοι θέλουμε την ανέλκυση και την απομάκρυνση του ρυπογόνου και τοξικού αυτού φορτίου από τη θάλασσά μας.
Δεν αρκούν οι προεκλογικές υποσχέσεις που χαϊδεύουν τα αυτιά μας. Βεβαίως και ο καθένας
μπορεί, κρίνοντας από τα μέχρι σήμερα δεδομένα, κοντόφθαλμα να πιστεύει ότι το ναυάγιο του Sea
Diamond δεν μας απειλεί, αλλά ας πάρει και την ευθύνη επάνω του για το φυσικό περιβάλλον που
θα παραδώσει στα παιδιά του.
Ο αγώνας της Συντονιστικής Επιτροπής Θηραίων Πολιτών είναι ενωτικός και όχι διασπαστικός. Γνωρίζουμε ότι μόνο με την ενότητα και τη συνεργασία μας μπορούμε να πετύχουμε κάθε υψηλό στόχο. Με ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα συνεχίζουμε την δύσκολη προσπάθειά μας εδώ και έξι χρόνια και ενημερώνουμε το Θηραϊκό λαό. Οι συνεδριάσεις μας είναι ανοιχτές σε όλους του πολίτες και κάθε Τετάρτη απόγευμα στις 8 συναντιόμαστε στο ΔΑΠΠΟΣ.
Μοναδική και οριστική λύση για εμάς, αποτελεί η ανέλκυση και απομάκρυνση του ναυαγίου του Sea Diamond από τη θάλασσά μας και επαναφορά του φυσικού περιβάλλοντος στην προτέρα κατάστασή του.
Απαιτούμε την εφαρμογή του νόμου 2881/2001 και του άρθρου 24 του Ελληνικού Συντάγματος. Απαιτούμε καθαρό φυσικό περιβάλλον, καθαρή θάλασσα. Είναι θεμελιώδες δικαίωμά μας, που ποτέ δεν θα απεμπολήσουμε!
Σαντορίνη, 20 Απριλίου 2013
Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα Θηραίων Πολιτών
για την Ανέλκυση του Κ/Ζ Sea Diamond